Władysław Katarzyński "Mój Olsztyn": Jeszcze o chłopakach z Zatorza...
2019-12-01 18:06:23(ost. akt: 2019-11-29 14:47:40)
Stanisław Piechocki
„Gdzie jest stare Zatorze i majówki nad Trackiem, i handelek po bramach, po kątach, gdzie jest stare Zatorze i te nasze szczeniackie, pierwsze schadzki ulicą Reymonta – tak śpiewa kiedyś Kapela Jakubowa z nieodżałowanym Tadkiem Machelą.
W chwili, gdy pisałem ten felieton, nie widziałem jeszcze filmu „Chłopcy z Zatorza” według scenariusza i w reżyserii Józefa Burniewicza, wyprodukowanego przez Barbarę Fedoniuk. Znam jednak postaci, jakie tam występują. Nie ma wśród nich — z różnych względów tych — którzy powinni się tam znaleźć.
Z racji starszeństwa do takich zaliczam Artura Nichthausera, artystę plastyka, który co prawda na Zatorzu zamieszkał później niż my, weterani, i postaci z tego filmu. Arturek od kilku lat niedomaga, nie odbywa więc już swoich wędrówek po Zatorzu, których owocem były prasowe felietony „Opowieści przy kufelku”, w tym o Zatorzu właśnie, zamieszczane w „Dzienniku Pojezierza”, a potem w książkach. Jeśli o Zatorze chodzi, Arturek zna tu każdy kąt, a szczególnie miejsca, gdzie mógł napić się piwa, np. pewien sklep w sąsiedztwie bazaru na Okrzei lub tzw. Stodoła, bar piwny przy ul. Jagiellońskiej czy też U Grubego Benka. Artur był tam postacią mile widzianą, bo przy nim nikt się nie nudził (sypał jak z rękawa anegdotami), więc kiedy akurat nie był przy kasie, dostawał złocisty napój na krechę.
Miał swego czasu nasz kolega felietonista psa Amika, pudelka, który był jego alibi w kontaktach z żoną, bo wychodząc z nim na spacer, mógł przy okazji zajrzeć do knajpki. Kiedyś przywiązał Amika do kaloryfera w jednym z takich miejsc, które odwiedzali zatorzacy i — wychodząc — zapomniał o nim. A ponieważ w tym dniu odwiedził zwyczajowo kilka miejsc, pod wieczór wędrówkę powtórzył. I podczas gdy on szukał psa, ten dawno był już w domu. — Pamięć mi szwankuje! — stwierdzał ze smutkiem Artur. — Kiedyś chcę pobrać pieniądze na poczcie, a pani pyta: Imię i nazwisko?. Dalibóg, nie mogłem sobie przypomnieć! To ja panu powiem, ona na to: Artur Nichthauser!
Na pewno wiele o Zatorzu mógłby opowiedzieć Jurek Mróz, król kibiców olsztyńskich, który zawsze siadał w pierwszym rządzie na Uranii podczas meczów AZS. To on, wykorzystując szerokie znajomości, doprowadził do zorganizowania cyklu Turniejów im. Huberta Wagnera (gdzie te czasy!). Wspomnę tu też o naszym wieloletnim dzielnicowym Jurku Rudzińskim, pasjonacie sportu, którego spotykam w autobusie. Jurek, jak ci tam na tej emeryturze? — pytam. No wiesz, grafik mam zajęty. Dzisiaj jadę na kosza dziewcząt, jutro na mecz Warmii.
Z obowiązku Jurek w czasach, kiedy pracował jako dzielnicowy, zaglądał do „Stodoły”, aby dowiedzieć się, co w trawie piszczy. Kiedy ją, słynną z mordobić i rzucania przez konsumentów kufli przejął Marek Bieksza, były piłkarz Warmii, natychmiast utemperował towarzystwo. W tej knajpie bywał między innymi niejaki K., o którym po latach dowiedzieliśmy się, że był zawodowym katem. Kiedy „Stodoła” padła, Marek Bieksza wydzierżawił niewielki lokal u zbiegu Jagiellońskiej i Małeckiego, gdzie niedobitki znalazły swoją przystań. Miał kiedyś pomysł, żeby umieścić tablicę z nazwiskami tych, co tu bywali, a odeszli na zawsze, ale zrezygnował, bo żyjącym byłoby smutno.
Jednym z bywalców „Stodoły” był znany olsztyński architekt Edward Michalski, projektant m.in. budynku, gdzie mieścił się sklep „Elegant”. Edek zaglądał tu głównie w niedzielę, po nabożeństwie w kościele św. Józefa. Kiedyś, gdy obchodził jakiś jubileusz, więc była okazja, żeby przeprowadzić z nim wywiad do „Gazety Olsztyńskiej”, wykręciłem numer jego domowego telefonu, żeby złożyć taką propozycję. Odebrała kobieta, jak mniemałem, jego żona. Czy mogę prosić Edwarda? — zapytałem. — Edward, Edward od dziesięciu lat nie żyje! — padła odpowiedź. Jak to, przecież wczoraj widziałem go na Jagiellońskiej! — zapewniłem. A do kogo chciał się pan dodzwonić? Do Edwarda Michalskiego, Michała! Ale tu jest mieszkanie Edwarda Martuszewskiego! — odparła smutnym głosem pani. Szukając numeru telefonu w książce telefonicznej, pomyliłem się o jeden rządek. A mówiąc o Martuszewskim, był to znakomity historyk i publicysta.
Nie ma wśród żyjących Jurka Ignaciuka, pisarza i twórcy tekstów, m.in. dla Czerwonego Tulipana, który czuł się z Zatorzem związany. Jego hobby było kolekcjonowanie fajek. Właśnie o fajkach, na których się znał, przeprowadziłem z nim ostatni w jego życiu wywiad do „Gazety Olsztyńskiej”.
Odszedł też na zawsze Stasiek Piechocki, prawnik, pisarz i pasjonat historii, w tym opowieści o dziejach olsztyńskich ulic, także na Zatorzu. Był pisarzem niezwykle wnikliwym, swoje informacje opierał na wielu dokumentach, również z archiwów niemieckich. Zmogła go nieubłagana choroba, do ostatniej chwili życia pisał kolejną książkę.
Nie ma też już między nami Żeńki Priwieziencewa, też chłopaka z Zatorza. Po maturze występował w kukiełkowym teatrze Czerwony Kapturek, potem związał się z teatrami w Polsce, występował też w filmie.
A z tych, którzy żyją i też są zatorzakami, wymienię tu na przykład Bogusia Pierechoda, swego czasu radnego, a potem przewodniczącego rady, a jeszcze wcześniej dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury w Gietrzwałdzie. Ponoć to on właśnie za czasów, kiedy naczelnikiem gminy był Władysław Demczuk, doprowadził do zbliżenia miejscowej władzy z klerem, organizując zakrapiane, przyjacielskie spotkania w przylegającej do GOK Karczmie Warmińskiej. Boguś miał fantazje, jak wieść głosi. Kiedyś, aby zwrócić uwagę na bezproduktywne w treści przemówienia niektórych radnych, podczas jednego z takich wystąpień wprowadził na salę obrad do ratusza... gęś.
Wielu z chłopaków z Zatorza odeszło już na zawsze, inni się wykruszają. O mnie i o Rajmundzie Żuku, prawniku, który tu nadal mieszka, powiadają zatorzacy, że jesteśmy jedynymi udanymi przypadkami resocjalizacji z tej dzielnicy. A to nieprawda, jest nas wielu, tylko film o nich milczy.
Władysław Katarzyński
Komentarze (26) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Komentarze dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się.
Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych
Zaloguj się lub wejdź przez
-
-
-
-
-
Pokaż wszystkie komentarze (26)zatorzak #2827905 | 178.157.*.* 1 gru 2019 18:33
Komentarz nisko oceniony. Kliknij aby przeczytać. szkoda czasu na te pierdy optoz beksy i mroza z tej zewnej historyjki nikogo nie znam
j. #2827982 | 83.9.*.* 1 gru 2019 19:54
No... Zatorze było sławne z tego że nikt obcy wieczorkiem nie mógł spokojnie przejść bez zebrania baniek! Rok 1961 - wracamy trzech uczniaków z lekcji w Technikum Samochodowym w kierunku dworca PKP, na ulicy Żeromskiego wyskakuje z bramy kilku osiłków, my mikre uczniaki chodu! Jagiellońska - idzie dwóch milicjantów - prosimy ich o pomoc... Ci 'gieroje' spieprzali szybciej niż my! "Bohaterska" milicyja uciekła, my też ...... Ale to były wówczas obrazki na Zatorzu powszednie...
Ocena komentarza: warty uwagi (2) odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)
olsztynianin #2828041 | 88.156.*.* 1 gru 2019 20:44
zatorzaki leniwe pasorzyty pijaki , , jak oni załatwiajo renty chorobowe
Ocena komentarza: poniżej poziomu (-10) odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (8)
Były zatorzak #2828121 | 83.9.*.* 1 gru 2019 22:31
Jak miło się to czyta.Pisz Pan częsciej i więcej bo to przecież Zatorze.
Ocena komentarza: warty uwagi (6) odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)
L #2828149 | 37.201.*.* 2 gru 2019 00:04
Gruby Benek to dopiero zaczal sikac w pieluchy jak mysmy po Zatorzu chodzili jako 20 letnie chlopaki.
Ocena komentarza: warty uwagi (12) odpowiedz na ten komentarz