Byliśmy w jednym z najcenniejszych zabytków miasta

2007-12-27 00:00:00

Gotyckie zamki i kościoły są wszędzie, a budowla taka jak ta jest wyjątkowa nie tylko w skali Polski, ale i Europy - tak o odnawianym właśnie domu przedpogrzebowym przy ulicy Zyndrama z Maszkowic mówią historycy sztuki. Budynek jest tym bardziej cenny, że zaprojektował go jeden z najwybitniejszych architektów XX wieku - Erich Mendelsohn.

Z zewnątrz to niepozorna, przysadzista chałupa. Odnowiono co prawda dach, ale mury pokrywa zszarzały, brudny tynk, okna zasłaniają okiennice. Wystarczy jednak przekroczyć próg sali pożegnań, by znaleźć się w innym świecie - we wnętrzu piramidy. Nad nami, na wysokości sześciu metrów błyszczy złota gwiazda Dawida. Wnętrze ostrosłupa pomalowano fioletową farbą z dodatkiem ultramaryny. Zdobią je motywy roślinne oraz mozaiki w kolorze kobaltu, turkusa i malachitowej zieleni. A to dopiero początek prac konserwatorskich w sali pożegnań dawnego żydowskiego domy przedpogrzebowego, czyli Bet Tahary przy ulicy Zyndrama z Maszkowic.
{film:243}
Architekt z Olsztyna Erich Mendelsohn (1887-1953, niemiecki architekt żydowskiego pochodzenia, urodził się w Olsztynie. Budowle wzniesione według jego projektów znajdują się w Niemczech, Rosji, Wielkiej Brytanii i USA. Są to domy towarowe, fabryki, wille i szpitale. Znakiem rozpoznawczym Mendelsohna jest Wieża Einsteina pod Berlinem. Od 1941 do śmierci Mendelsohn mieszkał w USA, gdzie zaprojektował między innymi pomnik ofiar Holocaustu, który jednak nie został zbudowany).
- Gotyckie zamki i kościoły są wszędzie, a budowla taka jak ta jest wyjątkowa nie tylko w skali Polski, ale i Europy - mówi Wiktor Knercer, historyk sztuki, wiceprzewodniczący Wspólnoty Kulturowej "Borussia", która od 2005 roku administruje budynkiem i organizuje prace konserwatorskie. Przedtem mieściło się tu Archiwum Państwowe. Wtedy właśnie dokonano licznych przeróbek wnętrza, zasłaniając między innymi to wyjątkowe sklepienie. Burussia wydzierżawiła Bet Taharę od Związku Wyznaniowych Gmin Żydowskich w Warszawie na 30 lat. Jak zapowiada Knercer, już w 2009 roku powstanie tu centrum kultury, czyli Dom Mendelsohna. W sali pożegnań będzie stała wystawa poświęcona osobie jednego z najwybitniejszych architektów XX wieku.

Do tej pory wydano na prace konserwatorskie około 380 tysięcy złotych i, jak mówi Knercer, potrzebne są kolejne setki tysięcy. By Dom Mendelsohna zaczął funkcjonować, musi być ogrzewanie, którego w oryginalnym Bet Taharze nie było. Teraz panuje tam przejmujący ziąb. Ale Borussia zaprosi olsztynian do zwiedzania tego niezwykłego wnętrza już w styczniu.

Ewa Mazgal


Uwaga! To jest archiwalny artykuł. Może zawierać niaktualne informacje.
2001-2024 © Gazeta Olsztyńska, Wszelkie prawa zastrzeżone, Galindia Sp. z o. o., 10-364 Olsztyn, ul. Tracka 5