Olsztynianki na światowym podium

Literacka to olsztyńska firma łącząca książki i nowe technologie. W zespole Literackiej pracują m.in. Małgorzata Sieniewicz oraz Urszula Witkowska. To właśnie ich nazwiska znalazły się w prestiżowym raporcie Strong Woman in IT 2021. A to oznacza, że dwie olsztynianki znalazły się pośród 200 kobiet z całego świata, które kształtują oblicze tej branży. I co więcej: mają realny wpływ na jej rozwój.

Inicjatywa Strong Women in IT kreuje standardy obecności kobiet na wysokich stanowiskach w branży nowych technologii. Celem akcji jest promocja najlepszych praktyk rynkowych dotyczących funkcjonowania kobiet w biznesie.
Jak to się stało, że Małgorzata i Urszula, dwie humanistki i miłośniczki książek, związały się z dyscypliną informatyczną?

— U źródeł Literackiej leży miłość do literatury, a chęć wykorzystania nowych technologii dla dobra rynku książki była naturalną konsekwencją naszych marzeń o lepszej widoczności wartościowych naszym zdaniem tytułów, które nikną w zalewie wydawanych książek. Interesowały nas szczególnie systemy rekomendacji. Począwszy od tego najstarszego i najbardziej zaufanego, a więc polecenia od kogoś, kogo gust podzielamy, aż po skomplikowane algorytmy sztucznej inteligencji, które wspierają procesy decyzyjne — opowiada Urszula Witkowska.

Kiedy pojawiła się szansa wzięcia udziału w inicjatywie Strong Women in IT, nasze bohaterki nie miały wątpliwości, żeby zgłosić swój udział. — W chwili, w której wypełniałyśmy zgłoszenia miałyśmy już ponad pięć lat doświadczeń w pracy przy projektach szeroko wykorzystujących dobrodziejstwa nowych technologii i naturalnym wydawał nam się akces do takiego rankingu. Każda przestawiła swoje inspiracje, projekty, plany i jak się okazało, obie znalazłyśmy się na liście rankingowej. Sądzę, że to ważne wyróżnienie — mówi Urszula Witkowska.

Niegdyś bibliotekarka i księgarka, a także autorka poczytnego bloga pelenzlew.com, doskonale odnalazła się w branży IT. — Kiedy ktoś mnie pyta, czym się zawodowo zajmuję, często mówię pół żartem, pół serio, że uczę sztuczną inteligencję czytać książki ze zrozumieniem — śmieje się. — Pracuję z zespołem programistów przy projekcie badawczo-rozwojowym, w którym tworzymy innowacyjne narzędzia AI dla branży. Współpraca z programistami to dla mnie niesamowita podróż, w której przyszło mi nauczyć się zupełnie nowego języka! Myślę, że wspólnie stworzyliśmy naprawdę specyficzny system komunikacji. To pasjonujące móc uczestniczyć w eksperymentach, wysnuwać teorie i korzystać z doświadczenia świadomego czytelnika i recenzenta w zderzeniu z analitycznym podejściem programistycznym. Poza tym od zawsze fascynowały mnie struktury. Teraz w poszukiwaniu schematów, prawidłowości, ukrytych działań wspierają mnie algorytmy, dzięki czemu analizować mogę nie kilka czy kilkanaście tekstów, ale kilkanaście tysięcy.

Małgorzata Sieniewicz także wcześniej pracowała w branży księgarskiej. — Pewnego dnia postanowiłam księgarnię stacjonarną zamienić na online. To było moje pierwsze zetknięcie z działaniami w projektach IT. Wraz z zespołem zaczęłam realizować innowacyjny projekt dotyczący systemów rekomendacji. Myśleliśmy w jaki sposób z wszystkich książek, które ukazują się na rynku można rekomendować czytelnikom te, które będą dopasowane do ich oczekiwań i gustów. I zaczęliśmy zajmować się analizą treści: zbieraliśmy dane od czytelników, bibliotek, ekspertów, księgarń itd. dotyczące tego, w jaki sposób książki są czytane, jak są odbierane, czy przypisujemy im cechy emocjonalne itd. Zaczęliśmy szukać, poprzez algorytmy, odpowiedzi na to, dlaczego ta, a nie inna książka się nam podoba — opowiada.

Pierwszy projekt laureatek był związany z księgarnią internetową wyposażoną w system rekomendacyjny, który mógłby podpowiadać, po analizie treści, co się spodoba czytelnikowi, a co nie. Bo sama intuicja to za mało, żeby wybrać coś odpowiedniego dla siebie lub kogoś bliskiego. Efekt? Okazało się, że systemy rekomendujący wdrażane w księgarniach sprzedających ebooki, podnosiły sprzedaż.

Urszula Witkowska, jeszcze pracując w księgarni, ubolewała, że tak wiele jest książek, które często wydawane w niskich nakładach i nie mające budżetu na promocję, nie zostają dostrzeżone przez tych, którym przyniosłyby korzyść czy przyjemność . — Dotarcie z taką lekturą do konkretnego użytkownika było od początku naszą misją — tłumaczy. — Sztuczna inteligencja nie wychwyci w treści książki np. ironię, ale będzie potrafiła np. określić jakie lokacje występują w tekście, zliczyć bohaterów, o których mowa, a na podstawie analizy wielu czynników odnaleźć podobne książki do tej, która została wskazana jako bazowa. Wierzę, że technologię można wykorzystać do wsparcia w poszukiwaniu wartościowych treści w tym przebodźcowanym świecie, a dzięki temu pozwoli zaoszczędzic tak cenną walutę, jaką jest czas.

Czym teraz się zajmują laureatki? — Realizujemy kolejne cele. Dostarczamy narzędzia z branży IT dla rynku książki. Tworzony przez nas BookScout to system dla wydawnictw, który ułatwia im podjęcie decyzji, jaką książkę następną wydać. W sztucznej inteligencji jest jeszcze wiele do zrobienia — odpowiada Małgorzata Sieniewicz.

Urszula Witkowska uspokaja, że jej zdaniem mimo nowinek technologicznych, tradycyjna książka ma się dobrze i to się nie zmieni. — Sama uwielbiam e-booki, bez mojego czytnika nie wyobrażam sobie dnia. Taka forma jest wygodna i praktyczna. Ale to nie zmienia mojego uwielbienia dla wydań papierowych. Książka to jest treść, która może przybrać różne formy — kwituje.

Aleksandra Tchórzewska
a.tchorzewska@gazeatolsztynska.pl