Ulica 22 stycznia zniknie z Olsztyna?
2017-01-21 12:49:00(ost. akt: 2017-01-21 08:40:26)
Zdaniem prof. Witolda Gieszczyński o dacie 22 stycznia 1945 roku w ogóle nie powinno uczyć się w szkołach (na zdj. Plac Wolności w Olsztynie, 1945)
Co zrobić z datą 22 stycznia 1945 roku? Bezwzględnie wymazać ją z nazwy ulicy i podręczników historii? Ale jeśli tak, to jak historii tych ziem uczyć?
Datę wkroczenia do Olsztyna żołnierzy Armii Czerwonej upamiętnia ulica w centrum miasta oraz pomnik dłuta Xawerego Dunikowskiego, nazywany kiedyś Wdzięczności Armii Czerwonej. Ulica może mniej, ale pomnik od lat uwiera tych, którzy tej wdzięczności do czerwonoarmistów nie czują za grosz.
Trudno im się dziwić, wiedząc, co działo się w ówczesnym Allensteinie 22 stycznia. Ale czy wiemy wszystko? — Historyk nigdy nie może powiedzieć, że wie już wszystko — odpowiada prof. Witold Gieszczyński z UWM. — Wiemy jednak sporo, bo napisano wiele książek i artykułów na ten temat, że wspomnę tylko prace Stanisława Piechockiego. Ale ja mam nadzieję, że rozmawiamy na ten temat po raz ostatni!
I że nazwa ulicy 22 Stycznia zniknie z Olsztyna.
Tego jednak nie wiemy. Olsztyński ratusz jeszcze nie przygotował listy ulic do dekomunizacji. Wśród nazw zalecanych przez IPN do zmiany nie ma ulic z datami, takimi jak 22 stycznia. Ale jak mówi prof. Gieszczyński w wielu miastach ulic takich już dawno nie ma. — I problem rozwiązano — podkreśla.
Jak w takim razie powinno uczyć się o dacie 22 stycznia 1945 roku w szkołach? — W ogóle nie powinno się uczyć — odpowiada Witold Gieszczyński. — To nie jest wiedza potrzebna dzieciom. Nie jest to data ważna. Uczniowie powinni wiedzieć, że w 1945 roku Warmia i Mazury zostały włączone w skład państwa polskiego. I tyle. Nie dawałbym tu żadnej konkretnej daty, tym bardziej że młodzież i tak narzeka, że za dużo dat do nauczenia.
Jednak jak podkreśla prof. Gieszczyński nie chodzi o to, by nie mówić o wydarzeniach, jakie towarzyszyły wkroczeniu Armii Czerwonej. — Uważam, że należy po prostu zmienić rangę daty 22 stycznia — wyjaśnia. — Ale trzeba mówić o losie Warmiaków i Mazurów, o osadnikach z Polski centralnej i z Kresów Wschodnich oraz wyeksponować wielokulturowość tych ziem.
Tadeusz Baryła z Ośrodka Badan Naukowych w Olsztynie przyznaje, że data 22 stycznia 1945 roku ma złowrogi odcień. — Wkroczenia Armii Czerwonej do Prus Wschodnich nie wyglądało tak, jak pokazano to w radzieckim filmie propagandowym „W legowisku bestii” — opowiada. — A my sami mieliśmy wątpliwości co do polskości Warmiaków i Mazurów. Często też sielski obraz życia w Prusach Wschodnich przejmowaliśmy od ich byłych mieszkańców. A przecież robotnicy przymusowi zatrudnieni w czasie wojny w niemieckich gospodarstwach i fabrykach byli eksploatowani ponad ludzkie siły. I był to element hitlerowskiej polityki eksterminacyjnej.
Baryła przypomina, że w Prusach Wschodnich były obozy koncentracyjne, takie jak w Działdowie, gdzie mordowano inteligencję z polsko-niemieckiego pogranicza. Był wielki stalag i marsze śmierci. Z kolei Henryk Plis w swojej książce „Upadek Deutsch Eylau” pisze o tym, że w czasie wojny Niemcy zamordowali w Iławie co najmniej 4 tysiące osób — Polaków, Żydów, Rosjan, Białorusinów, Rosjan i Ukraińców.
Baryła nie zaprzecza, że gdy Armia Czerwona w 1945 roku zdobyła Prusy Wschodnie, w odwecie za klęskę 1941 roku i straszliwą okupację mściła się nie tylko na niemieckich żołnierzach, ale i na miejscowej ludności. Skończył się jednak, przynajmniej w tej części Niemiec, hitleryzm.
Niemcy nadal bronili się zaciekle, czego przykładem może być oblężenie Koenigsbergu (Królewca), które rozpoczęło się w końcu stycznia i zakończyło się kapitulacją garnizonu dopiero 9 kwietnia 1945 roku. Czy losy wojny nie były wtedy przesądzone?
— Były przesądzone już od bitwy stalingradzkiej i na Łuku Kurskim — tłumaczy prof. Gieszczyński. — Niemcy bronili się, bo wojska sowieckie postępowały wobec nich bezwzględnie. Bronili też swojej ziemi, swoich domów, żon i dzieci. Hitlerowska propaganda też robiła swoje, umacniając Niemców w oporze.
Ewa Mazgal
e.mazgal@gazetaolsztynska.pl
Ewa Mazgal
e.mazgal@gazetaolsztynska.pl
Komentarze (78) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Komentarze dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się.
Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych
Zaloguj się lub wejdź przez
-
-
-
-
-
Pokaż wszystkie komentarze (78)całą prawdę #2169906 | 46.186.*.* 28 sty 2017 18:46
No pewnie że należy zmienić nazwę ulicy 22 stycznia, a datę wymazać z kart historii. I napisać, że hitlerowcy zostali wypędzeni z Olsztyna przez plemię Mbungu z Górnej Wolty przy współudziale Papuasów z Nowej Gwinei. A leżący grobach na terenie Warmii i Mazur liczni żołnierze radzieccy byli ofiarami wewnętrznych porachunków mafijnych. Albo napisać od razu całą prawdę, że jest oczywistą oczywistością iż Olsztyn został wyzwolony przez superpatriotrów z Obozu Narodowo-Radykalnego spod znaku falangi kierujących się wskazówkami prezydenta 1000-lecia Lecha Kaczyńskiego. Zaś wydatnej pomocy udzielili im Węgrzy z Fideszu i Jobbiku kierowanych przez niejakiego Orbana. I co z tego, że Kaczyńskiego i Orbana nie było jeszcze na świecie? Ciemny lud wszystko kupi...
Ocena komentarza: warty uwagi (3) odpowiedz na ten komentarz
Łyna #2169261 | 185.34.*.* 27 sty 2017 17:02
Wiem tylko ze dzięki Armii Czerwonej i ZSRR te ziemie należą do Polski . Alianci nie kiwnęli palcem w bucie . Cześć pamięci poległym Żołnierzom A Cz.
Ocena komentarza: warty uwagi (2) odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)
ik #2169198 | 84.209.*.* 27 sty 2017 14:52
Jest tyle fajnych nazw i określeń.Po jaką cholere te nazwiska,daty.To co jakiś czas sie zmienia w zależności od wielu czynników,orientacji politycznej,seksualnej czy czegoś tam jeszcze.Kogoś obraża albo uraża.Nie może być słoneczna,kwiatowa,tulipanowa,uśmiechn ięta itp,itd. Zawsze na czasie.
Ocena komentarza: poniżej poziomu (-1) odpowiedz na ten komentarz
propozycja #2169126 | 188.146.*.* 27 sty 2017 12:53
ul Korkucia?
Ocena komentarza: poniżej poziomu (-1) odpowiedz na ten komentarz
EMERYTKA #2168314 | 26 sty 2017 11:17
Interesuje mnie jak udało się wykupić mieszkanie w kamienicy przy ul. Knosały- Obecnie na sprzedaż.Czy to dawny najemca?
Ocena komentarza: poniżej poziomu (-1) odpowiedz na ten komentarz