Jak z "Betonplacu" dostać się pod "Niagarę"? Te nazwy powinien znać każdy olsztyniak
2015-09-03 12:00:34(ost. akt: 2015-09-03 21:47:24)
W każdym mieście popularne miejsca mają swoje nieoficjalne określenia. Nadane przed laty funkcjonują częściej niż oficjalne nazwy. Problem pojawia się, kiedy "tutejszy" próbuje wytłumaczyć przyjezdnemu jak dostać się na miejsce.
By sprawnie poruszać się po Olsztynie trzeba znać nieoficjalny leksykon nazw popularnych miejsc. Część z nich wciąż funkcjonuje, część z nich jest już na wymarciu. Jeżeli pamiętacie inne nazwy, lub chcielibyście dodać coś do naszego leksykonu zapraszamy do komentowania.
Nieoficjalny leksykon nazw w Olsztynie:
Akwarium — budynek wybudowany na początku lat 70. "Akwarium" znajduje się na rogu al. Piłsudskiego i ul. 1 Maja. Nazwa pochodzi od tego, że w nowoczesnym wówczas budynku mieszkały „grube ryby”. W większości wysocy urzędnicy partyjni i państwowi szczebla wojewódzkiego epoki Gierka.
Prócz tego w „Akwarium” mieściły się pracownie plastyków, eleganckie lokale usługowe. W latach 90 otwarto tam Empik.
Andromeda – w latach 80. modna restauracja i kawiarnia. W ostatnim etapie życia lokalu - salon gier. Lokal mieścił się przy al. Piłsudskiego obok planetarium, w miejscu obecnej biblioteki multimedialnej Planeta 11. W czasach świetności, jak mówili starzy bywalcy „bywały tam najlepsze laski”.
Betonplac — potoczna nazwa placu, który od 2000 roku nazywa się oficjalnie placem Solidarności. Nazwa pochodzi od „tarasowej” konstrukcji wybetonowanego placu, która sprawiała, że przypominał on... blok z wielkiej płyty. W 2011 roku plac przeszedł gruntowną modernizację.
Burmistrzówka — kamienica przy ul. Stare Miasto 11/16, która przez lata słynęła z delikatesów znajdujących się pod arkadami. Skąd nazwa "Burmistrzówka"? Dawniej znajdował się tu dom Jana z Łajs, uważanego za założyciela Olsztyna. Później (w latach 1886-1893) działała tu m.in. redakcja oraz drukarnia „Gazety Olsztyńskiej”.
Chamburk/Hamburg – potoczna nazwa osiedla Generałów, wymawiana dziś raczej jak nazwa niemieckiej metropolii Hamburg. W pierwotnej wersji pochodziła od zbitki słów „cham” i „burek”, a nadano ją na przełomie lat 80. i 90. ze względu na – jak pisze Stanisław Piechocki w książce „Olsztyn nie tylko magiczny” – „zawiść i dezaprobatę ubogiej większości wobec bogatej, ale cwaniackiej, jak uważano, mniejszości”, która pracą, często „na czarno” szybko dorabiała się na Zachodzie sporych pieniędzy, pozwalających na zakup mieszkania.
Czarna Perła — używana z lekkim przekąsem obiegowa nazwa charakterystycznego przeszklonego biurowca tuż obok ratusza.
Elegant — charakterystyczny sklep z odzieżą, który przez wiele lat działał przy ul. Limanowskiego.
Fosa — inna nazwa amfiteatru im. Czesława Niemena. Stosowała ją głównie młodzież, która „na fosę” chodziła na piwo pod chmurką i rockowe koncerty.
Gobelin — duży sklep przy ul. Stare Miasto 17, w którym przez kilkadziesiąt lat można było kupić przeróżne materiały, ręczniki, pościele i dywany. Jedną z jego charakterystycznych cech był duży szyld z wyciętych liter. Sklep przestał działać w kwietniu 2012 roku.
Hortex — firmowy sklep cukierniczy i jednocześnie kawiarnia, która przez lata działała przy ul. Dworcowej. Obecnie również mieści się tam cukiernia pod nazwą... Tortex.
Inka — dawniej nazwa znanej kawiarni przy ul. Nowowiejskiego. Nazwa utrwaliła się tak mocno, że nadano ją domowi handlowemu wybudowanemu kilkanaście lat temu w tym samym miejscu.
Kac rondo — tak studenci nazwali skwerek przy plaży w Kortowie. Popularność nazwy została doceniona nawet przez Google Maps, gdzie można znaleźć Kac Rondo w Olsztynie.
Kapselplac — nieoficjalna nazywa placu Konsulatu Polskiego, po wojnie był placem Marcelego Nowotki. "Kapselplac" wziął się od budki z piwem, która znajdowała się na placu. Amatorzy piwa z budki otwierając piwo zostawiali kapsle.
Karolek — niegdyś bardzo popularne określenie Targu Rybnego, pochodzące od imienia patrona placu. Nazwa przestała funkcjonować na przełomie lat 80. i 90., gdy sporą część placu przeznaczono pod zabudowę i oficjalnie przywrócono nazwę Targ Rybny.
Katolik — szkoła przy ul. Bałtyckiej 4, czyli obecne Gimnazjum Nr 23 Akademickie oraz XII Liceum Ogólnokształcące Akademickie. Szkoła powstała w 1990 jako Katolickie Liceum Ogólnokształcące i właśnie pod tą nazwą zdobyła renomę i popularność. Obecnie nazywana zarówno „Akademikiem”, jak i wciąż „Katolikiem”.
Kino Grunwald — obecnie aula Wyższej Szkoły Informatyki i Ekonomii Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, która — jako Audytorium Maximum — zaczęła funkcjonować w 2004 roku. Wcześniej, od czasów powojennych aż do 1992 roku, działało tu kino. Przed I wojną światową służył wojsku jako hala do nauki jazdy konnej.
Klasztor — w latach 60. i 70. popularne określenie I Liceum Ogólnokształcącego, które mieści się w pochodzącym z lat 1886-87 gmachu przy ul. Mickiewicza. Dziś już raczej określenie nie stosowane.
Kopernik — największe olsztyńskie kino zamknięto w sierpniu 2006 roku, a niedługo później — mimo protestów olsztyńskich architektów, artystów i mieszkańców – kino zburzono. Obecnie stoją tam apartamentowce i biurowce.
Korea — kompleks kilkunastu, zbudowanych w latach 50. XX wieku, prymitywnych baraków komunalnych, z pobliskim kwartałem ośmiu pawilonów, pochodzących jeszcze sprzed II wojny światowej, nazywanych „Barako City”, który znajdował się na wysokości hipermarketu Tesco, po obu stronach ul. Pstrowskiego.
Krzywe — potoczna nazwa największego olsztyńskiego jeziora, czyli jeziora Ukiel. Co ciekawe, Krzywe to nazwa o wiele bardziej znana od nazwy oficjalnej, która funkcjonowała przed laty.
Kwadratowe rondo — czyli inaczej rondo na Placu Pułaskiego, które okrągłe jest tylko z nazwy. Punkt, który znają kursanci olsztyńskich szkół jazdy.
Niagara — żartobliwe określenie charakterystycznego miejsca w Parku Podzamcze, w którym Łyna tworzy mały wodospad. Nazwę stosowano również do funkcjonującej kilkadziesiąt lat temu kawiarni „Nad Łyną” i, później, do restauracji jugosłowiańskiej „Boro”.
Niemiec — pawilon u zbiegu ul. Dworcowej i Kołobrzeskiej. Obecnie dyskont dawniej wielobranżowy pawilon handlowy, który w latach 70. stał się symbolem nowoczesności. Elementy blaszanej konstrukcji sprowadzono z NRD, stąd nazwa „Niemiec”.
Okrąglak — potoczna nazwa domu handlowego, wybudowanego przy pl. Jana Pawła II w 1968 roku. Powód to oczywiście kształt budynku, w którym użytkownicy lokalu zmieniają się wyjątkowo często.
OZOS/Stomil — Olsztyński Zakład Opon Samochodowych to wciąż używana przez wiele osób dawna nazwa fabryki Michelin przy ul. Leonharda.
Pałacyk — secesyjna kamienica przy ul. Dąbrowszczaków 3, w której obecnie mieści się siedziba Miejskiego Ośrodka Kultury. Obiekt powstał w 1896 roku, a 1907 roku przeszedł gruntowną przebudowę. Przed wojną mieściła się tu m.in. siedziba oddziału SS, a po II wojnie światowej działał tu żłobek, Dzienny Dom Pobytu dla Osób Niepełnosprawnych Ruchowo oraz hotel dla pielęgniarek z olsztyńskiej polikliniki. Po przebudowie kamienica jest nazywana kamienica Naujacka, od nazwiska jej fundatora i pierwszego właściciela Otto Naujacka
PDT – Państwowy Dom Towarowy, czyli obecny Dukat. Dawniej obie nazwy funkcjonowały równolegle, bo obiekt nazywano PDT Dukat, ale częściej mówiono „Pedet”. Obecnie budynek ma już nowy wygląd i dawna nazwa używana jest rzadziej.
Pod Kasztanami — funkcjonująca jeszcze w latach 90. popularna nazwa ul. Limanowskiego, którą jesienią 1910 roku obsadzono szpalerem kasztanów. Dzięki temu ulica miała niepowtarzalny klimat, a do 1997 roku istniała na niej „wysepka” zadaszona konarami, która przypominała parkową aleję. Kasztany zniknęły z ul. Limanowskiego po przebudowie ulicy.
Podkówka — powszechna nazwa malowniczo położonego jeziora Siginek na Redykajnach. Nazwa Podkówka jest jednak nazwą najbardziej znaną. Ponadto jezioro bywa nazywane Kopytkiem lub Styginkiem.
Pod Żaglami — jedna z najbardziej znanych olsztyńskich restauracji, która przez lata działała przy ul. Pieniężnego 22. Obecnie, od kilkunastu lat, siedzibę ma tam Archidiecezja Warmińska. A restauracja działa, tyle że już w zupełnie innym miejscu, bo przy ul. Zientary-Malewskiej.
Rolnik – pawilon handlowy na rogu ul. Pstrowskiego i Wyszyńskiego, w którym przez wiele lat działała Spółdzielnia Handlowo-Usługowo-Produkcyjna Rolnik Spółdzielca. Jego charakterystyczną cechą był ułożony z wielkich liter napis „ROLNIK”. Po zamknięciu Rolnika działał tam salon łazienek i płytek ceramicznych, ale wszyscy mieszkańcy miasta i tak używali nazwy Rolnik.
Ryba — popularne (m. in. wśród wagarowiczów) określenie całego Parku Podzamcze. Powód to oczywiście fontanna w kształcie ryby znajdująca się w parku.
Samba — nazwa sklepu w wybudowanym na początku lat 90. pawilonie przy ul. Gałczyńskiego, którym określa się cały pawilon. Sama Samba funkcjonuje od pewnego czasu jako sklep sieciowy.
Samotniak — popularne określenie cieszącego się złą sławą budynku z mieszkaniami komunalnymi i socjalnymi przy ul. Niepodległości. Czasami nazwa bywa również stosowana do komunalnych bloków przy ul. Kołobrzeskiej.
Stara Warszawska — część alei Warszawskiej, której nieoficjalną nazwę stosowali nawet pracownicy... Miejskiego Zarządu Dróg i Mostów (obecnie Zarządu Dróg Zieleni i Transportu). Nazwa funkcjonuje od 1978 roku, kiedy ukończono budowę ul. Śliwy i modernizację al. Warszawskiej, i odnosi się do odcinka od mostu Jana do ul. Jagiellończyka.
Szubienice — mało elegancka, ale przyjęta i wciąż używana, nazwa dawnego Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej (dziś Pomnik Wyzwolenia Ziemi Warmińsko-Mazurskiej) autorstwa Xawerego Dunikowskiego na placu przy al. Piłsudskiego.
Wichrowe Wzgórza — określenie wzniesienia przy al. Piłsudskiego, na którym 1978 roku wybudowano pawilony wystawowe z okazji Centralnych Dożynek. Dziś wzgórze na osiedlu Kormoran jest mocno zasłonięte dwoma budynkami handlowo-usługowymi, ale nazwa wciąż funkcjonuje wśród niektórych, szczególnie starszych, olsztyniaków.
WDK — dawna nazwa Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych oraz Parku Jakubowego, czyli całego kompleksu przy ul. Parkowej 1. Powód? W odbudowanym po wojnie budynku dzisiejszego CEiIK-u swoją siedzibę przez lata miał właśnie Wojewódzki Dom Kultury i kino WDK.
Żbik — zwyczajowa nazwa jeziora Tyrsko na granicy osiedla Gutkowo i Redykajny. Nazwa pochodzi od nazwiska Warmiaka, do którego kilkadziesiąt lat temu należało jezioro i tereny wokół niego.
Komentarze (67) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Komentarze dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się.
Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych
Zaloguj się lub wejdź przez
-
-
-
-
-
Pokaż wszystkie komentarze (67)as #1950786 | 92.24.*.* 11 mar 2016 09:00
a Pewex Kolejowy? a Manhatan?
Ocena komentarza: warty uwagi (1) odpowiedz na ten komentarz
Zenon #1950625 | 88.156.*.* 10 mar 2016 21:11
A PEKIN????
Ocena komentarza: warty uwagi (2) odpowiedz na ten komentarz
Real #1875665 | 83.24.*.* 7 gru 2015 10:37
Jestem absolwentem WSP i dla nas PAŁACYK to zawsze był obiekt, w którym dziś mieści się (chyba) bank na ul. Szrajbera - przy Mc Donaldzie ( którego wtedy nie było) W pałacyku mieściły się zakłądy muzyki i plastyki.
Ocena komentarza: warty uwagi (2) odpowiedz na ten komentarz
krzroy #1875436 | 81.190.*.* 6 gru 2015 21:47
Na Nagórkach - Menel-plac (rozległy plac między Orłowicza a Murzynowskiego, jest tu ciąg sklepików,głównie monopolowych, ściągających rozmaitych meneli) i asfaltowy placyk obok biura spółdzielni mieszkaniowej zwany Wimbledon - tu dzieci uczą się jeździć na rowerkach, kiedyś wylewano tu lodowisko
Ocena komentarza: warty uwagi (3) odpowiedz na ten komentarz
BoB #1819173 | 88.156.*.* 21 wrz 2015 12:34
A słodka dziurka?
Ocena komentarza: warty uwagi (2) odpowiedz na ten komentarz