Olsztyn pomaga przetrwać historii

Teatr im. Stefana Jaracza

Wybudowany w latach 1924-1925 budynek jest przykładem architektury modernistycznej. Ochroną konserwatora zabytków został objęty pod koniec lat 80. Remont generalny obejmujący prace konserwatorskie i budowlane rozpoczął się w 2010 r. W trakcie prac m.in. odrestaurowano pomieszczenia reprezentacyjne teatru (sala duża, hol, foyer), klatki schodowe i korytarze. Odtworzono także pierwotną kolorystyki wnętrz. Odnowiono trzy sale teatralne. Prace konserwatorskie nieco się przedłużały z powodu odkrycia zabytkowych malowideł na ścianach.

Kamienica Naujacka

Powstała według projektu nieznanego z nazwiska architekta. W 1907 r. budynek przebudowano, tworząc secesyjny pałacyk mieszkalny o zróżnicowanej bryle z licznymi balkonami, wieżyczkami. Sto lat później rozpoczęto prace związane z adaptacją kamienicy na siedzibę Miejskiego Ośrodka Kultury. Inauguracja działalności kulturalnej odbyła się w czerwcu 2008 r.

Tartak Raphaelsohnów

Dawny budynek tartaczny położony niedaleko Starego Miasta to przykład obiektu poprzemysłowego, który zyskał nową funkcję. Decyzja o rewitalizacji zniszczonego budynku i adaptacji na potrzeby Centrum Techniki i Rozwoju Regionu Muzeum Nowoczesności zapadła w 2009 r. Inwestycję przy wsparciu środków unijnych rozpoczęto w 2012 r. Prace dobiegają końca.

Kamienica przy placu Bema 3/4

Została wzniesiona w latach 1902-1903. Budynek od początku charakteryzował się bogatym wystrojem architektonicznym utrzymanym w stylu neorenesansowym. Uroku dodają jej m.in. detale elewacji, stolarka drzwiowa oraz szpiczaste hełmy wieżyczek. W ubiegłym roku odremontowana została elewacja kamienicy.

Kościół św. Wawrzyńca w Gutkowie

Jego powstanie jest datowane na początku XV wieku. Kościół jest niewielką, ceglaną budowlą bez wyodrębnionego prezbiterium. Przez lata się zmieniał, czego jednym z przykładów było dobudowanie w XVI w. drewnianej wieży z dzwonnicą posiadającą murowaną podstawę. Podczas badań konserwatorskich na ścianach wewnątrz świątyni odkryto fragmenty gotyckich malowideł z końca XV w. Polichromie przedstawiają m.in. „Ważenie dusz”, „Zamek”, „Ukrzyżowanie” i „Świętego Wawrzyńca”.

Kotłownia w Kortowie

Dawna kotłownia powstała w latach 1884-1889. Była częścią Prowincjonalnego Zakładu Psychiatrycznego. W drugiej połowie XX w. obiekt rozbudowano m.in. o dwa kotły typu La Monta. Adaptacja budynku na Centrum Edukacji Technologicznej rozpoczęła się w 2011 r. 85 proc. środków pochodziło z Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej, pozostałe 15 proc. z budżetu państwa. Dziś w zmodernizowanym obiekcie mieszą się m.in. Centrum Innowacji i Transferu Technologii oraz Biuro ds. Projektów Zagranicznych. Stara kotłownia jest także miejscem nauki dla studentów.

Warzelnia przy al. Wojska Polskiego

Pierwsze budynki produkcyjne browaru przy al. Wojska Polskiego zostały wybudowane w 1887 r. Przez kolejne 18 lat warzelnia była wielokrotnie modernizowana. Do upadłości zakładu, który przez lata był uznawany za największy w mieście, doszło w 1931 r., ale czas stagnacji trwał tylko do przejęcia browaru przez nowego właściciela. Po upadku warzelni w 2007 r. obiekty kupił prywatny właściciel. W latach 2011-2012 budynek został zaadaptowany na mieszkania.

Dawna wieża ciśnień, dziś obserwatorium astronomiczne przy ul. Żołnierskiej 13

Została wzniesiona w latach 1897-1899. W latach 1978-1979 w wyłączonej z eksploatacji wieży ciśnień powstało obserwatorium astronomiczne. W 2007 r. przeprowadzono kompleksowy remont zabytku. Było to możliwe dzięki projektowi „Konserwacja i modernizacja wieży ciśnień”, współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. W 2008 r. Olsztyn został laureatem ogólnopolskiego Konkursu Generalnego Konserwatora Zabytków „Zabytek zadbany” za przeprowadzenie remontu dawnej wieży ciśnień.

Dom przy ul. Leśnej 36 (dawniej Leśna 18)

Budynek administracyjno-socjalny miejskiej oczyszczalni ścieków został wzniesiony w 1899 r. Jako jeden z nielicznych budynków z przełomu XIX i XX w. w Olsztynie posiada szkieletową konstrukcję ścian poddasza o dekoracyjnie wycinanych, giętych zastrzałach. Po wcześniejszym przygotowaniu kompleksowej dokumentacji na zlecenie Biura Miejskiego Konserwatora Zabytków w latach 2010-2011 przeprowadzono remont budynku oraz prace adaptacyjne w związku z planowanym przeznaczeniem obiektu do obsługi pracowników PWiK.

Kamienica przy ul. Orkana 13

Prace konserwatorsko-restauratorskie elewacji frontowej wraz z zabytkową stolarką i klatką schodową przeprowadzono w latach 2011-2013. Przywrócono wówczas historyczną aranżację kolorystyczną elewacji i klatki schodowej, a na odrestaurowanych oknach zrekonstruowano pierwotne wykończenie malarskie w postaci tzw. mazerunku. Na klatce schodowej zrekonstruowano też historyczną dekorację w postaci malowanej lamperii.

Willa przy ul. Marii Zientary-Malewskiej 21

W latach 2010-2011 przeprowadzono kompleksowy remont i adaptację niszczejącego budynku, który datowany jest na początek XX w. Właściciele obiektu podjęli się trudnego wyzwania: kompleksowej rewaloryzacji zabytku zakładającej przywrócenie jego oryginalnej formy i pełne wyeksponowanie wartości zabytkowej. W trakcie prac udało się zachować i zakonserwować niemal całą, odsłoniętą spod wtórnych tynków drewnianą konstrukcję szkieletową ścian poddasza. Na podstawie dawnych fotografii zrekonstruowano balkon, a także pozostałe detale drewnianej konstrukcji.

erbe